Jedna z moich przyjaciółek (zakochana w psach, tzw. psiara) zamieściła kilka tygodni temu na swoim wallu post o budzącym zaciekawienie tytule: „CZY TO KOBIETY WPŁYNĘŁY NA KOEWOLUCJĘ LUDZI I PSÓW?”*. Przypuszczam, że algorytmy fb raczej by mi tego tekstu nie podpowiedziały; stronę nosem.pl widziałam pierwszy raz w życiu, gdyby nie przyjaźń łącząca mnie i właścicielkę walla z ww postem, nie zapisałabym go sobie w archiwum, w którym zbieram linki o charakterze edukacyjnym.
Przystępując do pracy nad materiałem, pomyślałam, że najprościej będzie zacząć od sprawdzenia źródeł naukowych. Coś mnie jednak podkusiło, by wybrać okrężną drogę. Wiem nawet co
– chęć przewertowania stron polskojęzycznych w celu sprawdzenia, czy w ogromie opracowań i informacji na tak pasjonujący ludzi od zarania dziejów temat, znajdą się treści o wpływie kobiet na udomowienie psa, oraz jaki procent całości opracowań, owe treści będą stanowiły.
– chęć przewertowania stron polskojęzycznych w celu sprawdzenia, czy w ogromie opracowań i informacji na tak pasjonujący ludzi od zarania dziejów temat, znajdą się treści o wpływie kobiet na udomowienie psa, oraz jaki procent całości opracowań, owe treści będą stanowiły.Zaczęłam od wpisania w wyszukiwarkę frazy dość ogólnej: „Czy człowiek udomowił psa?”
Lektura pierwszych 15 artykułów nie dostarczyła żadnej wzmianki o roli kobiet w procesie koewolucji ludzi i psów. Postanowiłam zawęzić obszar poszukiwań zamieniając frazę na: „Udomowienie psa przez kobietę”. Tym razem wyświetliło się 11 linków. Przejrzawszy dokładnie każdy z artykułów (w większości dość długich i arcyinteresujących), tylko w jednym z nich wyszukałam zapis o kobietach, dotyczący pochówku: „Nie wiemy kiedy, pies zaczął coraz bardziej pełnić rolę czworonożnego przyjaciela, ale już 14 tysięcy lat temu należał mu się szacunek zasługujący na pochówek u boku człowieka. Najstarszy psi grób znaleziono w Bonn-Oberkassel (Niemcy) i schorowane szczenię zostało pochowane u boku 40 letniego mężczyzny i 20-letniej kobiety. Dowody kopalne świadczą o tym, że o tego psa ktoś dbał i pielęgnował w chorobie. Tak więc wzajemna miłość między człowiekiem a psem kwitła już w górnym paleolicie.”**
Treść ta jednak w żaden sposób nie orzeka, jakoby kobiety odegrały większą rolę w procesie udomowienia psów niż mężczyźni.
Sięgnęłam więc do źródeł naukowych.
Krok 1 metody SIFT – STOP (Zatrzymaj się), którego dokonałam jeszcze, zanim sprawdziłam ww 26 polskojęzycznych linków, wykonałam kilka tygodni temu, przy zetknięciu się z materiałem: padło w nim nazwisko naukowczyni: „Odkryliśmy, że relacje psów z kobietami mogły mieć większy wpływ na więź między psem a człowiekiem niż relacje z mężczyznami” – powiedziała dr Jaime Chambers, antropolog WSU, studentka i autorka artykułu opublikowanego w Journal of Ethnobiology. Dodała, że dzięki budowaniu relacji na linii kobieta-pies, czworonogi były częściej włączane do życia rodzinnego i ludzie bardziej je wtedy szanowali.” Już we wstępie redakcja powołuje się osiągnięcia badawcze Washington State University, zaś na końcu umieszcza: „Źródło: Science Daily, Washington State University”. W tekście pojawiają się cytaty, liczby, miejsca, precyzyjne dane: „informacje etnograficzne pochodzące ze 144 tradycyjnych społeczeństw z całego świata”, „badacze ze Stanów Zjednoczonych przejrzeli ogromną ilość dokumentów etnograficznych w bazie danych Human Relations Area Files, znaleźli tysiące adnotacji o psach. Zlokalizowali dane od ponad 844 etnografów piszących o 144 tradycyjnych społeczeństwach z całego świata”.
Po STOP tekst sprawiając na mnie wrażenie wiarygodnego, trafił do archiwum.
Poszukiwania źródeł anglojęzycznych od razu poprowadziły mnie do tekstu oryginalnego zamieszczonego na oficjalnej stronie uczelni: „washington state university dog” w wyszukiwarce z miejsca wskazało na „Women influenced coevolution of dogs and humans”*** Dodanie w oknie wyszukiwarki jeszcze jednego słowa: „women”, zaowocowało znalezieniem artykułów m.in. na łamach nypost*****, telegraph******, spokesman-rewiev*******, wszystkich powołujących się na badania antropolożki dr Jaime Chambers.
Podobnie było w przypadku weryfikacji po wrzuceniu w wyszukiwarkę frazy: „udomowienie psa przez kobietę”, przetłumaczonej na j. angielski, m. In:*******www.leecharleskelleydogtraining.com, *********sciencedaily, ***********ancient-origins.pl.
Dorra Ostrożańska
100-lecie Kobiet
Źródło zdjęcia: Pixabay
