“Projekt realizowany z dotacji programu Aktywni Obywatele – Fundusz Krajowy finansowanego przez Islandię, Liechtenstein i Norwegię w ramach Funduszy EOG.”.
Do rozważań na temat przyjaźni skłonił mnie obejrzany i wysłuchany monodram w wykonaniu Patryka Ołdziejewskiego pt.: „Szukam przyjaciela” na podstawie tekstu Krzysztofa Puławskiego i warsztaty IKAR w 100-leciu Kobiet..
Słowo przyjaźń pochodzi od słowa „sprzyjać”. Ludzie sprzyjają sobie przez całe życie, poszukują sprzymierzeńców. Ale to przecież to nie ludzie pierwsi ich poszukiwali, to przyroda, a właściwie organizmy w niej występujące szukają sprzymierzeńców. Można taką zależność znaleźć wśród koralowców sprzymierzonych z sinicami; rak szuka ukwiała, by łatwiej im się żyło, człowiek tępiąc myszy protokooperuje* z kotem, nawet grzyby rosną pod sprzymierzonymi drzewami, np. borowika można spotkać pod sosnami lub bukami. Dlaczego przytaczam te przykłady? Żeby pokazać, że to nie tylko człowiekowi lepiej się żyje z innym człowiekiem, organizmy w środowisku też szukają sprzymierzeńców. Dlaczego? Bo tak jest łatwiej, pełniej, przyjemniej.
Przyjaźń – to bliskie, serdeczne stosunki oparte na wzajemnej życzliwości. Będąc przyjacielem okazuję innym życzliwość i serdeczność. Jak zawrzeć przyjaźń? Najlepiej, gdy poczuję sympatię do drugiej osoby. Mogę wtedy zapytać – Czy chcesz być moim przyjacielem? Albo jeśli znam się już z koleżanką pewien czas możemy wzajemnie złożyć przysięgę przyjaźni (tak często robią nastolatkowie) albo możemy zawrzeć braterstwo krwi.
Dlaczego chcę mieć przyjaciela? Dlaczego całe życie szukam przyjaciela? Nie tylko ja go szukam. „Mały książę” – szukał przyjaciela, „Ania z zielonego wzgórza” opowiadała o przyjaźni do grobowej deski, a nawet Ignacy Krasicki zmusił czytelnika do zastanowienia się czym jest przyjaźń w wierszu „Przyjaciele”. Jeszcze inną przyjaźń opisał Nicholas Sparks w książce „Pamiętnik”, a o zmieniających się relacjach dążących do przyjaźni ukazano w filmie „Lepiej być nie może”.
Cechami przyjaźni są: zaufanie, szczerość, bezinteresowność, serdeczność, troska i wiele innych. To od osób będących w relacji przyjaźni zależy jak ta relacja będzie się zmieniać. Czy będzie ewoluować czy też ulegnie zerwaniu? Warunkiem przyjaźni jest nie tylko uczucie, czynienie dobra dla drugiego człowieka, ale też świadomość wzajemnych przyjaznych relacji. Dzięki tej relacji interpersonalnej osiąga się zadowolenie i satysfakcję z własnego życia, sięga się po jego doskonałość. Dzięki przyjaźni zaspokaja się swoje potrzeby nie tylko cielesne, ale i duchowe, odczuwa się przyjemność ze spotkania, rozmowy, a nawet milczenia. Przyjaźń rodzi się z życzliwości, ze świadomości czynienia dobra.
Od czego zaczyna się przyjaźń? Według Artemio Ramirez przyjaźń zaczyna się od pierwszego wrażenia. Mówi się wtedy „nadajemy na tych samych falach”. Ale też przyjaźń może mieć tzw. podłoże genetyczne. Jesteśmy w stanie wytworzyć silne więzy, relacje z ludźmi genetycznie do nas podobnymi. Przyjaźń to nie tylko relacje dwóch osób, przyjaźnić może się ich kilka. O przyjaźń trzeba dbać, co w sposób trochę zabawny ukazał reżyser w filmie „Lepiej być nie może”.
Przyjaźń…
Żeby znaleźć przyjaciela w innej osobie, trzeba najpierw zaprzyjaźnić się z sobą samym. Czy to możliwe? Ja lubię siebie, lubię być ze sobą, lubię ze sobą rozmawiać. Dla mnie przyjaźń przypomina perłę. Żeby perłopław perłorodny mógł ją wytworzyć potrzeba czasu, potem trzeba ją znaleźć i wyłowić, by się nią cieszyć. A może przyjaźń to róża? Żeby z małego pąka pięknie rozkwitła potrzebuje ciepła, wody, słońca, a potem mogę cieszyć się jej aromatem, kolorem płatków. Ale różą mogę się ukłuć. W przyjaźni też mówię prawdę, czasem bolesną i wtedy płyną łzy. Najpierw łzy złości, smutku, potem łzy zrozumienia.
Każdy z nas szuka przyjaciela, często przez całe życie. Jeden ją znajduje, inny nie. Czasem przyjaźń przechodzi w miłość, jeszcze inne uczucie odczuwalne przez człowieka.
A może przyjaźń jest w zasięgu ręki, tylko nie umiem jej dostrzec?
*Protokooperacja – oddziaływanie międzygatunkowe w przyrodzie, polegające na współpracy dwóch populacji odnoszących wzajemne korzyści, lecz mogących żyć także samodzielnie. Protokooperacja jest rodzajem symbiozy przygodnej (nieprzymusowej). Często występuje okresowo.(żródło: https://pl.wikipedia.org/wiki/Protokooperacja)
Wiesława Szwed
IKARka w projekcie 100-lecia Kobiet
